Zasiedzenie służebności przesyłu w dobrej wierze

Sąd Najwyższy przyjmuje stanowisko o dobrej wierze w wersji liberalnej przy zasiedzeniu przez przedsiębiorstwo państwowe służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, które działa na niekorzyść właścicieli gruntu.

Zasiedzenie służebności przesyłu w dobrej i złej wierze – jaki okres?

Własność nieruchomości oraz – odpowiednio – służebności, można nabyć przez zasiedzenie. Zasiedzenie następuje po upływie 20 lat samoistnego posiadania w dobrej wierze; posiadanie w złej wierze prowadzi do zasiedzenia po upływie 30 lat.

Zasiedzenie w dobrej wierze – kiedy? W jakich przypadkach? (orzecznictwo Sądu Najwyższego)

W orzecznictwie sądowym, poczynając od uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r. – zasada prawna – III CZP 108/91 (OSNCP 1992, Nr 4, poz. 48), przyjmuje się rozumienie dobrej wiary w sensie tradycyjnym. Zgodnie z nim, posiadacz jest w dobrej wierze tylko wówczas, gdy na podstawie obiektywnych okoliczności może mieć usprawiedliwione przekonanie, że przysługuje mu wykonywane prawo, którego w rzeczywistości nie ma. Szkolnym przykładem podawanym jako sytuacja dobrej wiary posiadacza jest nabycie własności nieruchomości na podstawie aktu notarialnego, który okazał się nieważny. Dlatego Sąd Najwyższy w tej uchwale wyjaśnił, że osoba, która weszła w posiadanie nieruchomości na podstawie umowy mającej na celu przeniesienie własności zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego, nie jest posiadaczem w dobrej wierze.

Zasiedzenie służebności o treści służebności przesyłu w dobrej i złej wierze

W aktualnym orzecznictwie, w odniesieniu do posiadania nieruchomości w zakresie służebności o treści służebności przesyłu, odstępuje się od tak rygorystycznie pojmowanej dobrej wiary na rzecz stanowiska bardziej liberalnego.

Dopuszcza się przyjęcie, że dobra wiara zasiadującego posiadacza występuje także wówczas, gdy ingerowanie w cudzą własność w zakresie odpowiadającym służebności rozpoczęło się w takich okolicznościach, które usprawiedliwiały przekonanie posiadacza, że nie narusza on cudzego prawa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2014 r., II CSK 472/13, nie publ.). Dlatego też w postanowieniu z dnia 26 lipca 2018 r. IV CSK 136/17 Sąd Najwyższy, kierując się tym zliberalizowanym pojmowaniem dobrej wiary w zakresie zasiedzenia służebności przesyłu, przyjął następującą tezę: Przedsiębiorstwo państwowe, które nabyło z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6) własność urządzeń przesyłowych, posadowionych na nieruchomości należącej do Skarbu Państwa, może być uznane za posiadacza w dobrej wierze tej nieruchomości w zakresie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Zasiedzenie służebności o treści służebności przesyłu przez zakład energetyczny

Oznacza to, że takie przedsiębiorstwo państwowe nabędzie przez zasiedzenie służebność gruntową o treści odpowiadającej treści służebności przesyłu po upływie 20 lat posiadania. Dodać przy tym należy, że w orzecznictwie utrwalone jest stanowisko przyznające możliwość zaliczenia przez przedsiębiorstwo przesyłowe okresu posiadania i zasiadywania praw rzeczowych przez Skarb Państwa (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02, OSNC 2003, Nr 11, poz. 42, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2006 r., I CSK 11/05, nie publ., z dnia 13 czerwca 2013 r., IV CSK 672/12, nie publ. z dnia 13 lipca 2017 r., I CSK 737/16, nie publ.).

Uwaga!

Da właściciela nieruchomości, przez którą prowadzą urządzenia przesyłowe konsekwencje tego łatwiejszego nabycia przez przedsiębiorstwo państwowe w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu są dotkliwe. Traci on bowiem zarówno uprawnienie do żądania ustanowienia za wynagrodzeniem na rzecz tego przedsiębiorstwa służebności przesyłu, jak również roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z tego przesyłu.

Więcej informacji otrzymasz na https://zasiedzenie.net/posiadacz-samoistny-w-dobrej-wierze-a-posiadacz-samoistny-w-zlej-wierze/

Udostępnij: